Rok 2025 przynosi szereg istotnych zmian w funkcjonowaniu fotowoltaiki w Polsce. Wprowadzone modyfikacje dotyczą zarówno systemu rozliczeń, jak i kwestii podatkowych oraz administracyjnych. Dla obecnych i przyszłych prosumentów zrozumienie tych zmian jest kluczowe, aby maksymalnie wykorzystać potencjał instalacji fotowoltaicznych.
System rozliczeń net-billing w pełnym wymiarze
System net-billing, wprowadzony 1 kwietnia 2022 roku jako zastępstwo dla wcześniejszego systemu opustów (net-metering), w 2025 roku funkcjonuje już w pełnym wymiarze. W przeciwieństwie do poprzedniego modelu net-billing nie pozwala na "przechowywanie" energii w sieci. Zamiast tego, nadwyżki energii sprzedawane są do sieci po cenach rynkowych, a uzyskane środki trafiają na specjalny depozyt prosumencki.
Kluczowym elementem systemu net-billing jest współczynnik 1,23, o który powiększana jest wartość depozytu prosumenckiego. Ta istotna zmiana weszła w życie od 1 lutego 2025 roku i ma częściowo rekompensować różnicę między ceną sprzedaży a zakupu energii, choć nadal oddawanie energii do sieci jest mniej opłacalne niż w poprzednim systemie opustów.
Rozliczenia godzinowe zamiast miesięcznych
Jedna z najważniejszych zmian, która ma pełne zastosowanie w 2025 roku, to przejście na system rozliczeń godzinowych. Oznacza to, że wartość energii oddanej do sieci jest obliczana na podstawie rynkowej ceny energii obowiązującej w konkretnej godzinie, a nie uśrednionej ceny z całego miesiąca.
Prosumenci, którzy rozpoczęli produkcję energii przed 1 lipca 2024 roku, mogą wybrać między rozliczeniami miesięcznymi (RCEm) a godzinowymi (RCE). Natomiast osoby, które rozpoczęły produkcję po tej dacie, są obligatoryjnie rozliczane w systemie godzinowym.
Rozliczenia godzinowe wprowadzają większą dynamikę cenową - w godzinach szczytowej produkcji (np. w południe) ceny mogą być niższe ze względu na dużą podaż energii z fotowoltaiki, natomiast wieczorem ceny mogą znacząco wzrosnąć. Dla prosumentów oznacza to potrzebę optymalizacji zużycia energii w czasie.
Zmiany podatkowe dla właścicieli fotowoltaiki
Od 1 stycznia 2025 roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące opodatkowania instalacji fotowoltaicznych. Nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wprowadza korzystniejsze zasady opodatkowania, szczególnie dla właścicieli większych instalacji.
Najważniejsze zmiany podatkowe to:
- Opodatkowanie tylko części budowlanych instalacji - elektrownie fotowoltaiczne będą opodatkowane wyłącznie od elementów budowlanych, takich jak fundamenty czy konstrukcje wsporcze
- Same panele fotowoltaiczne oraz urządzenia techniczne nie będą uznawane za budowle podlegające opodatkowaniu
- Planowana jest również obniżka VAT na instalacje fotowoltaiczne montowane na budynkach mieszkalnych
Te zmiany oznaczają znaczące zmniejszenie obciążeń podatkowych, co może przyczynić się do wzrostu inwestycji w sektor fotowoltaiki.
Prosument wirtualny - nowa możliwość od lipca 2025
Jedną z najważniejszych nowości wprowadzanych w 2025 roku jest instytucja prosumenta wirtualnego, która wejdzie w życie od 2 lipca 2025 roku. Umożliwi ona osobom nieposiadającym fizycznie własnych paneli słonecznych korzystanie z energii odnawialnej. Jest to szczególnie istotne dla mieszkańców bloków i apartamentowców, którzy dotychczas nie mieli możliwości zostania prosumentami.
Zgodnie z nowymi przepisami, maksymalna moc wytwórcza przypisana do jednego punktu poboru nie może być wyższa niż 50 kW. Prosument wirtualny może inwestować w instalacje fotowoltaiczne zlokalizowane w innym miejscu niż jego miejsce zamieszkania, a następnie korzystać z wyprodukowanej energii na zasadach podobnych do tradycyjnych prosumentów.
Uproszczenia administracyjne
Rok 2025 przynosi również szereg uproszczeń administracyjnych, które mają na celu przyspieszenie procesu inwestycyjnego w fotowoltaikę. Najważniejsze z nich to:
- Skrócenie terminu wydania warunków przyłączenia instalacji PV o mocy do 2 MW z 150 do 45 dni
- Skrócenie czasu oczekiwania na pozwolenie na budowę dla instalacji PV powyżej 150 kW oraz magazynów energii z 65 do 30 dni
- Zmniejszenie częstotliwości korekt miesięcznych cen RCEm, co ma zapewnić większą stabilność rozliczeń
Te zmiany mają znacząco ułatwić rozwój fotowoltaiki w Polsce i przyspieszyć proces inwestycyjny.
Magazyny energii i ulga termomodernizacyjna
W 2025 roku szczególnego znaczenia nabierają magazyny energii, które pozwalają na przechowywanie nadwyżek energii wyprodukowanej w ciągu dnia i wykorzystywanie jej wieczorem. Jest to odpowiedź na malejącą opłacalność oddawania energii do sieci w systemie net-billing.
Dodatkowo, od 1 stycznia 2025 roku rozszerzono ulgę termomodernizacyjną na domowe magazyny energii oraz mikroelektrownie wiatrowe. Pozwala to na odliczenie od podatku części kosztów związanych z zakupem i instalacją tych urządzeń, co zwiększa opłacalność inwestycji.
Zmiany dla wytwórców OZE
W styczniu 2025 roku weszła w życie ważna zmiana dla wytwórców podpisujących umowy sprzedaży energii z OZE z odbiorcami końcowymi. Nowe przepisy mają na celu usprawnienie procesu sprzedaży energii odnawialnej bezpośrednio do odbiorców końcowych, co może przyczynić się do zwiększenia udziału OZE w polskim miksie energetycznym.
Prognozy rozwoju rynku fotowoltaiki w 2025 roku
Prognozy na 2025 rok wskazują na dalszy imponujący wzrost sektora fotowoltaicznego w Polsce. Według ekspertów całkowita moc zainstalowana w fotowoltaice może osiągnąć nawet 22-27 GW do końca roku. Jest to znaczący wzrost w porównaniu do lat poprzednich i świadczy o niesłabnącym zainteresowaniu tą technologią.
Czynnikami napędzającymi ten wzrost są zarówno korzystne zmiany prawne, jak i rosnąca świadomość ekologiczna społeczeństwa oraz dążenie do niezależności energetycznej w obliczu niestabilnych cen energii.
Podsumowanie
Nowe zasady fotowoltaiki w 2025 roku wprowadzają szereg zmian, które mają na celu zwiększenie opłacalności inwestycji w mikroinstalacje OZE oraz uproszczenie procesu rozliczania dla właścicieli instalacji fotowoltaicznych. System net-billing z rozliczeniami godzinowymi, zmiany podatkowe, uproszczenia administracyjne oraz wprowadzenie instytucji prosumenta wirtualnego to najważniejsze modyfikacje, które wpływają na funkcjonowanie fotowoltaiki w Polsce.
Dla prosumentów oznacza to konieczność adaptacji do nowych warunków i poszukiwania strategii maksymalizacji korzyści z posiadanej instalacji fotowoltaicznej. Kluczowe staje się zwiększanie autokonsumpcji oraz optymalizacja czasu produkcji i zużycia energii. Inwestycja w magazyny energii może być również istotnym elementem strategii, pozwalającym na większą niezależność energetyczną i lepsze wykorzystanie wyprodukowanej energii.
Nowe zasady fotowoltaiki w 2025 roku tworzą bardziej złożony, ale potencjalnie bardziej efektywny system, który wymaga od prosumentów większej świadomości i aktywnego zarządzania energią, ale jednocześnie stwarza nowe możliwości dla rozwoju odnawialnych źródeł energii w Polsce.