Jak wygląda rozliczenie fotowoltaiki z zakładem energetycznym?

Fotowoltaika jest w naszym kraju coraz bardziej popularna. Jednocześnie przepisy prawa umożliwiają osobom prywatnym (oraz w niektórych przypadkach także firmom) dysponującym instalacją PV podpisanie z zakładem energetycznym tzw. umowy prosumenckiej pozwalającej na oddawanie nadwyżek wyprodukowanej energii do sieci i jej odbieranie po preferencyjnych stawkach, gdy jest taka potrzeba. Wyjaśniamy, jak w praktyce wygląda rozliczenie fotowoltaiki.

Jak jest rozliczany prąd z fotowoltaiki?

Prosumentem może zostać osoba fizyczna (również prowadząca gospodarstwo) lub firma, która zainwestuje w mikroinstalacje fotowoltaiczne o mocy nie większej niż 50 kW. Przepisy te dotyczą również spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, jednostek samorządu terytorialnego oraz kościołów i związków wyznaniowych. Tzw. rozliczenie prosumenckie dotyczy osób fizycznych i polega na oddawaniu do sieci tej energii, która nie zostanie zużyta przez właściciela instalacji PV. W zamian można ją odebrać wtedy, gdy będzie potrzebna – np. zimą, gdy zapotrzebowanie energetyczne budynku jest większe, a panele fotowoltaiczne wytwarzają mniej prądu. Zasady rozliczeń są nieco odmienne dla firm.

Jak rozliczać fotowoltaikę w przypadku osób prywatnych?

Osoby fizyczne zgodnie z zapisami Ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii mogą bezpłatnie odebrać 80% oddanej energii przy instalacji o mocy do 10 kW oraz 70% energii przy instalacji o mocy powyżej 10 kW.

Jak rozliczana jest fotowoltaika?

Proces rozliczania fotowoltaiki dla osób prywatnych w 2024 roku wygląda następująco:

1. System net-billing: Obecnie obowiązuje system net-billing, który zastąpił wcześniejszy system opustów. W tym systemie prosumenci sprzedają nadwyżki wyprodukowanej energii do sieci po cenach rynkowych.
2. Rozliczenie wartościowe: Rozliczenia odbywają się w formie wartościowej (w złotówkach), a nie ilościowej (w kilowatogodzinach).
3. Okres rozliczeniowy: Rozliczenia dokonywane są w cyklu miesięcznym.
4. Depozyt prosumencki: Środki uzyskane ze sprzedaży nadwyżek energii trafiają do tzw. depozytu prosumenckiego. Prosument może wykorzystać te środki na pokrycie kosztów energii pobieranej z sieci w ciągu kolejnych 12 miesięcy.
5. Ceny rynkowe: Zarówno sprzedaż nadwyżek energii do sieci, jak i zakup energii z sieci odbywa się po cenach rynkowych.
6. Autokonsumpcja: System zachęca do zwiększania autokonsumpcji, czyli zużywania jak największej ilości wyprodukowanej energii na własne potrzeby.
7. Programy wsparcia: Osoby prywatne mogą skorzystać z programów wsparcia, takich jak "Mój Prąd", który oferuje dofinansowanie do instalacji fotowoltaicznych i magazynów energii.

Rozliczenie energii z fotowoltaiki odbywa się na podstawie wskazań specjalnego licznika dwukierunkowego, który zostaje zamontowany u prosumenta po podpisaniu stosownej umowy. Od ilości rozliczonej energii elektrycznej nie uiszcza się opłat.  Rozliczenia dokonuje się na podstawie odczytów z ostatnich 365 dni – tyle wynosi okres rozliczeniowy. Jeśli w ciągu roku oddana do sieci nadwyżka nie zostanie odebrana, wówczas przepada. Prosument otrzymuje comiesięczne faktury podsumowujące, ile energii pobrał z sieci, a ile do niej oddał. Dzięki temu można na bieżąco kontrolować stan rozliczenia. Na fakturze wskazany jest m.in. bilans energii po uwzględnieniu tzw. współczynnika ilościowego (czyli 0,8 dla mniejszych instalacji lub 0,7 dla większych).

Rozliczanie fotowoltaiki dla przedsiębiorstw

Proces rozliczania fotowoltaiki dla przedsiębiorstw w 2024 roku wygląda następująco:

1. System net-billing: Przedsiębiorstwa, podobnie jak osoby prywatne, korzystają z systemu net-billing, w którym nadwyżki energii są sprzedawane do sieci po cenach rynkowych.
2. Wystawianie faktur: Za przekazaną nadwyżkę energii do sieci właściciel firmy musi wystawiać faktury zakładowi energetycznemu z wybraną przez siebie częstotliwością.
3. Rozliczenie wartościowe: Rozliczenia odbywają się w formie pieniężnej, a nie ilościowej (w kilowatogodzinach).
4. Okres rozliczeniowy: Rozliczenia mogą być dokonywane w cyklu miesięcznym lub innym uzgodnionym z zakładem energetycznym.
5. Ceny rynkowe: Zarówno sprzedaż nadwyżek energii do sieci, jak i zakup energii z sieci odbywa się po cenach rynkowych.
6. Możliwość wyboru sprzedawcy: Przedsiębiorstwa mają możliwość wyboru sprzedawcy energii (zasada TPA - Third Party Access).
7. Aspekty podatkowe: Firmy muszą uwzględnić podatek VAT w rozliczeniach oraz mają możliwość odliczenia VAT od zakupu instalacji.
8. Amortyzacja: Instalacja fotowoltaiczna podlega amortyzacji jako środek trwały firmy.
9. Taryfa dynamiczna: Od 1 lipca 2024 roku przedsiębiorstwa będą mogły korzystać z taryfy dynamicznej, która opiera się na cenach giełdowych godzinowych.
10. Prawo do zmiany systemu: Po 1 lipca 2024 r. przedsiębiorstwa będą miały prawo pozostać przy rozliczaniu fotowoltaiki w systemie net-billing w oparciu o rynkową miesięczną cenę energii elektrycznej lub przejść na rozliczenia godzinowe.

Współpraca zakładu energetycznego z przedsiębiorcami wygląda nieco inaczej. Jak jest rozliczany prąd z fotowoltaiki w tym przypadku? Energia nie jest „magazynowana” w sieci, a sprzedawana. Dzięki temu firma otrzymuje pieniądze za każdą kilowatogodzinę wprowadzoną do sieci – ok. 16 groszy netto. W praktyce pod względem finansowym fotowoltaika dla gospodarstw domowych okazuje się korzystniejsza niż fotowoltaika dla firm – przynajmniej biorąc pod uwagę rozliczenie nadwyżek. Dlatego też przedsiębiorcy powinni raczej dbać o to, by ich instalacja pokrywała bieżące zapotrzebowanie na energię i nie przeinwestowywać w celu odprowadzania dużych ilości prądu do sieci.

Inne zasady rozliczania energii z fotowoltaiki

Warto pamiętać, że właściciel instalacji FV, rozliczając się z zakładem energetycznym, musi ponosić pewne opłaty stałe - przesyłową, jakościową i przejściową. Pokrywają one koszty dostępu do sieci i jej utrzymania. Należy również płacić za odczyty stanu licznika i inne czynności administracyjne. Opłaty wnoszone do zakładu energetycznego nie są jednak zależne od ilości produkowanej lub oddawanej do sieci energii.

Fotowoltaika – rozliczenie z Urzędem Skarbowym

Fotowoltaika może również wpłynąć na rozliczenie z urzędem skarbowym. Od 2020 roku za wykonanie instalacji przysługują ulgi podatkowe. Mogą z nich skorzystać osoby, które rozliczają swoje dochody według skali podatkowej 18% i 32%, jednolitej stawki 19% lub ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. W tym przypadku od podstawy opodatkowania można odliczyć wydatki poniesione na zakup i montaż instalacji PV. Ulga przysługuje jednak również za inne wydatki poniesione w ramach termomodernizacji budynków mieszkalnych – np. instalację kolektorów słonecznych, montaż wentylacji z rekuperacją lub ocieplenie ścian. Kwota zsumowanego odliczenia nie może przekroczyć 53 tys. zł na osobę. W przypadku małżonków rozliczających się wspólnie umożliwia to odliczenie aż 106 tys. zł. Jeśli kwota odliczenia jest wyższa od rocznego dochodu, można jej nadwyżkę rozliczyć w kolejnym roku (maksymalnie przez 6 lat).

Fotowoltaika rozliczenie roczne

Rozliczenie instalacji fotowoltaicznej odbywa się w cyklach ustalonych z zakładem energetycznym – przeważnie co miesiąc. Prosumentów obowiązuje jednak również 365-dniowy okres rozliczeniowy, podczas którego można wykorzystać energię oddaną do sieci. W przeciwnym wypadku nadwyżka przepada.

Rozliczenie nadwyżki prądu z fotowoltaiki – co jeszcze trzeba wiedzieć?

Zasady rozliczania fotowoltaiki, a w szczególności wspomniane powyżej rozliczenie roczne sprawiają, że instalacja PV może być bardzo opłacalna. Konieczny jest jednak odpowiedni dobór jej parametrów. Jeśli chcesz, aby Twoje rozliczenie instalacji było korzystne, a rachunki za prąd obniżone nawet o 90%, warto zdać się na fachowców. Specjaliści z firmy Eko Prime chętnie pomogą Ci wybrać panele o mocy dostosowanej do zapotrzebowania energetycznego domu – w taki sposób, by rozliczenie nadwyżki prądu z fotowoltaiki było maksymalnie korzystne. Zapraszamy, skontaktuj się z nami!