Cena odkupu energii z fotowoltaiki w systemie net-billing w 2025 roku podlega znacznym wahaniom sezonowym. W marcu 2025 roku wyniosła rekordowo niskie 182,96 zł/MWh (0,18296 zł/kWh), co stanowi najniższy poziom w historii tego systemu rozliczeń. Wcześniej w 2025 roku ceny kształtowały się na wyższym poziomie - w styczniu wynosiły 480,01 zł/MWh (0,48001 zł/kWh), a w lutym 442,02 zł/MWh (0,44202 zł/kWh). Ta znacząca zmienność cen odkupu ma istotny wpływ na opłacalność instalacji fotowoltaicznych w Polsce.
Przyczyny drastycznego spadku cen w marcu 2025
Rekordowo niskie ceny odkupu energii w marcu 2025 roku nie są przypadkowe. Głównym czynnikiem wpływającym na tak znaczący spadek była wyjątkowo duża produkcja energii z fotowoltaiki w tym okresie. Wraz z poprawą warunków nasłonecznienia w Polsce, tysiące instalacji fotowoltaicznych zaczęło generować znaczne nadwyżki energii, co przełożyło się na zwiększoną podaż na rynku energii elektrycznej.
W marcu 2025 roku odnotowano również rekordową liczbę godzin z ujemną ceną energii elektrycznej RCE. Oznacza to, że w niektórych godzinach było tak dużo energii w systemie, że jej wartość rynkowa spadała poniżej zera. To bezprecedensowa sytuacja, która jasno pokazuje, jak duży wpływ na rynek energii ma rosnąca liczba instalacji fotowoltaicznych w Polsce.
System net-billing w 2025 roku - zasady funkcjonowania
Net-billing to system rozliczeń, który zastąpił wcześniejszy system opustów. W przeciwieństwie do poprzedniego modelu net-billing nie pozwala na "przechowywanie" energii w sieci. Zamiast tego, prosumenci sprzedają nadwyżki energii po cenach rynkowych, a uzyskane środki trafiają na specjalny depozyt prosumencki.
Kluczowe zasady funkcjonowania systemu net-billing w 2025 roku:
- Rozliczenia godzinowe - Od lipca 2024 roku obowiązują rozliczenia godzinowe zamiast miesięcznych. Oznacza to, że wartość energii oddanej do sieci jest obliczana na podstawie rynkowej ceny energii obowiązującej w konkretnej godzinie.
- Dynamiczne ceny energii - Ceny energii na rynku hurtowym różnią się znacząco w zależności od pory dnia i zapotrzebowania. W godzinach szczytowej produkcji (np. południe) ceny są niższe ze względu na dużą podaż energii z fotowoltaiki, natomiast wieczorem ceny mogą znacząco wzrosnąć.
- Wartość depozytu prosumenckiego - Środki ze sprzedaży nadwyżek energii trafiają na specjalny depozyt prosumencki, którego wartość jest powiększana o współczynnik 1,23. Ma to częściowo rekompensować różnicę między ceną sprzedaży a zakupu energii.
- Opłaty za korzystanie z sieci - Prosumenci w systemie net-billing ponoszą koszty związane z przesyłem energii oraz utrzymaniem infrastruktury sieciowej.
Różnice między cenami minimalnymi a maksymalnymi
Warto zwrócić uwagę na rosnącą różnicę między cenami minimalnymi a maksymalnymi energii elektrycznej. W kwietniu 2025 roku najniższe średnie wartości RCE godzinowe wyniosły 108 zł/MWh, a maksymalne osiągnęły 731 zł/MWh, co daje różnicę 623 zł/MWh (0,62 zł/kWh). Dla porównania, w 2023 roku ta różnica wynosiła zaledwie 63 zł/MWh (0,06 zł/kWh).
Ta rosnąca amplituda cen ma istotne znaczenie dla prosumentów. Energia produkowana w godzinach południowych, gdy większość instalacji fotowoltaicznych pracuje z pełną mocą, jest wyceniana znacznie niżej niż energia produkowana w godzinach porannych czy wieczornych, gdy zapotrzebowanie jest wyższe, a produkcja z fotowoltaiki mniejsza.
Wpływ sezonowości na ceny odkupu
Sezonowość produkcji energii z fotowoltaiki ma bezpośrednie przełożenie na ceny odkupu. W pierwszych dwóch miesiącach 2025 roku średnie miesięczne ceny RCEm utrzymywały się na relatywnie wysokim poziomie z uwagi na ograniczoną pracę fotowoltaiki w okresie zimowym. Wraz z poprawą warunków nasłonecznienia w marcu, ceny drastycznie spadły.
Ten sezonowy charakter cen odkupu energii z fotowoltaiki jest istotnym czynnikiem, który należy brać pod uwagę przy planowaniu inwestycji w instalację fotowoltaiczną. Właściciele instalacji mogą spodziewać się wyższych cen odkupu w miesiącach zimowych i znacznie niższych w miesiącach letnich, gdy produkcja energii z fotowoltaiki jest najwyższa.
Korekty cen RCEm
Istotną kwestią, o której warto wiedzieć, jest możliwość korygowania miesięcznej rynkowej ceny energii (RCEm). Zgodnie z ustawą Prawo energetyczne, operator informacji rynku energii (PSE) może dokonać zmian w ogłoszonej miesięcznej rynkowej cenie energii w przypadku otrzymania korekty danych pomiarowych.
Korekta RCEm ma bezpośrednie przełożenie na stawki, według których rozliczani są prosumenci, a tym samym na zawartość depozytu prosumenckiego. Jeśli PSE zmniejszy stawki w drodze korekty, sprzedawca dokonujący rozliczenia energii z fotowoltaiki uwzględni ten krok, odpowiednio pomniejszając zawartość konta prosumenckiego.
Perspektywy dla prosumentów w 2025 roku
Dla prosumentów rok 2025 przynosi zarówno wyzwania, jak i możliwości. Z jednej strony, niskie ceny odkupu energii w okresach wysokiej produkcji zmniejszają opłacalność oddawania nadwyżek do sieci. Z drugiej strony, rosnąca różnica między cenami minimalnymi a maksymalnymi stwarza możliwości optymalizacji produkcji i zużycia energii.
W tej sytuacji kluczowe staje się maksymalizowanie autokonsumpcji, czyli zużywanie wyprodukowanej energii na własne potrzeby, zamiast oddawania jej do sieci po niskich cenach. Coraz większego znaczenia nabierają również magazyny energii, które pozwalają przechowywać nadwyżki energii wyprodukowane w ciągu dnia i wykorzystywać je wieczorem, gdy ceny energii są wyższe.
Podsumowanie
Cena odkupu energii z fotowoltaiki w systemie net-billing w 2025 roku charakteryzuje się dużą zmiennością - od 480,01 zł/MWh w styczniu do zaledwie 182,96 zł/MWh w marcu. Ta zmienność jest wynikiem rosnącego udziału fotowoltaiki w polskim miksie energetycznym oraz wprowadzenia rozliczeń godzinowych.
Dla prosumentów oznacza to konieczność adaptacji do nowych warunków rynkowych i poszukiwania strategii maksymalizacji korzyści z posiadanej instalacji fotowoltaicznej. Kluczowe staje się zwiększanie autokonsumpcji oraz optymalizacja czasu produkcji i zużycia energii.
Net-billing w 2025 roku to system, który wymaga od prosumentów większej świadomości i aktywnego zarządzania energią, ale jednocześnie stwarza możliwości dla tych, którzy potrafią dostosować się do dynamicznie zmieniających się warunków rynkowych.