Prawidłowe usytuowanie instalacji fotowoltaicznej stanowi jeden z kluczowych czynników wpływających na jej efektywność. Zakłada się, że im lepsze uwarunkowania spełnia dany obszar, tym większa jest wydajność systemu, co przekłada się również na opłacalność całej inwestycji.  Należy również zaznaczyć, że nie wszystkie instalacje PV montowane są na dachu. W przypadku mikroinstalacji częstym wyborem jest także fotowoltaika na gruncie, która wymaga doboru odpowiedniej działki. Czym kierować się podczas wyboru działki pod fotowoltaikę i jakie wymagania muszą spełniać grunty pod fotowoltaikę? 

Działka pod fotowoltaikę a mikroinstalacja PV

Tym, na co kładzie się szczególny nacisk podczas montażu fotowoltaiki (niezależnie od tego, czy jest ona montowana na gruncie, czy też na dachu), jest położenie paneli w stronę promieni słońca. W krajach położonych na północ od równika, czyli np. w Polsce, ważne jest, by panele fotowoltaiczne skierowane były na stronę południową – południowy wschód lub południowy zachód. Jest to ważne przede wszystkim w kontekście czerpania jak najwyższych uzysków energetycznych. Ważną informacją dla osób, które dopiero planują rozpoczęcie budowy nowego domu i chcą w przyszłości zainwestować w fotowoltaikę, jest to, by zapoznały się z wymogami dotyczącymi gruntów pod fotowoltaikę.

Kolejną kwestią, którą należy uwzględnić przy wyborze działki pod fotowoltaikę, jest ukształtowanie terenu. Ważne jest, by działka pod fotowoltaikę nie była zacieniona, np. przez wysokie drzewa, kominy, słupy lub inne budynki położone w pobliżu. Wszelkie zacienienia mogą wpłynąć na ograniczenie ilości promieni słonecznych docierających do paneli, co przekłada się na obniżoną sprawność całej instalacji fotowoltaicznej.

A jak wygląda wybór gruntu pod mikroinstalację fotowoltaiczną od strony prawnej? Otóż zgodnie z przepisami instalacje o mocy nieprzekraczającej 50 kW nie wymagają starania się o pozwolenie na budowę, zgody w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego czy też decyzji o ustalaniu warunków zabudowy. Jedynym kryterium, które należy zatem uwzględniać przy wyborze takiego gruntu pod fotowoltaikę, jest jego usytuowanie.

Wymogi działki pod fotowoltaikę – gdzie można budować farmy fotowoltaiczne?

Zupełnie inaczej wygląda sprawa wyboru działki pod fotowoltaikę w przypadku rozbudowanych farm słonecznych. Przepisy prawa jasno określają, że wielkopowierzchniowe instalacje fotowoltaiczne mogą być budowane wyłącznie na następującym terenie:

• grunty o IV lub niższej klasie ziemi (alternatywnie na nieużytkach rolnych);
• obszar o odpowiednio dużej powierzchni, tak, by ustawione w rzędach panele fotowoltaiczne nie powodowały wzajemnego zacienienia. Przyjmuje się, że farma fotowoltaiczna o mocy 1 MW powinna być instalowana na działce o powierzchni 2 hektarów i szerokości nie mniejszej niż 50 metrów;
• działka o odpowiednim układzie – najlepiej, by była ona płaska lub nachylona w stronę południową. Zdecydowanie nie zaleca się wyboru działki pod fotowoltaikę, która jest umieszczona od północnej strony wzgórza. Co więcej, w pobliżu działki (podobnie jak ma to miejsce w przypadku mikroinstalacji) nie powinny znajdować się wysokie budynki i drzewa, które mogłyby powodować zacienienie paneli;
• działka znajdująca się w odległości co najwyżej 200 metrów od linii energetycznych – większa odległość może spowodować wzrost kosztów całej inwestycji;
• teren z dostępem do drogi publicznej, co ułatwi przejazd ciężkim maszynom budowlanym. Z drugiej strony działka pod fotowoltaikę nie powinna graniczyć z pasem drogowym.

Niezwykle ważną kwestią w przypadku działki pod fotowoltaikę jest to, by była ona zgodna z miejscowym planem  zagospodarowania przestrzennego. Co więcej, duże farmy (o powierzchni zabudowy 0,5-1 ha) mogą wymagać również uzyskania decyzji środowiskowej, zwłaszcza jeśli działki są położone na terenie użytków ekologicznych, rezerwatów przyrody, parków narodowych, obszarów chronionego krajobrazu, obszaru Natura 2000 oraz zespołów przyrodniczo-krajobrazowych.

Spełnienie powyższych wymogów dotyczących wyboru działki pod fotowoltaikę pozwala na uzyskanie pozwolenia na budowę farmy fotowoltaicznej, a także zapewnia wysoką opłacalność całej inwestycji – zarówno w przypadku mikroinstalacji, jak i farm PV.