Nie da się ukryć, że w dobie XXI wieku energia elektryczna jest nam wręcz niezbędna do codziennego życia. Niestety, ze względu na ograniczone zasoby nieodnawialnych źródeł energii, takich jak węgiel, ropa czy też gaz ziemny, coraz więcej mówi się na temat ich zamienników, czyli odnawialnych źródeł energii (OZE). Jak sama nazwa mówi, te źródła nie przyczyniają się do wyczerpywania naturalnych zasobów i nie prowadzą do zanieczyszczenia środowiska naturalnego. Czym dokładnie są OZE, jakie są ich rodzaje oraz najważniejsze korzyści wynikające z ich stosowania.
Odnawialne źródła energii (OZE) – co to takiego?
Odnawialne źródła energii, często określane również jako alternatywne źródła energii, to wszelkie źródła energii, których wykorzystywanie do wytwarzania energii cieplnej i energetycznej nie prowadzi do długotrwałego deficytu. Te zasoby są odnawialne i bazują na naturalnych procesach, które nie przyczyniają się do emisji substancji szkodliwych zarówno dla środowiska naturalnego, jak i dla naszego zdrowia. W dużym uproszczeniu możemy zatem powiedzieć, że OZE to po prostu czysta energia, która jest bezpieczna i przyjazna dla nas wszystkich.
Rodzaje alternatywnych źródeł energii
Stale kurczące się zasoby paliw kopalnianych i konieczność minimalizowania ich emisji do atmosfery sprawiają, że ludzkość dąży do odkrywania nowych sposobów korzystania z energii odnawialnej. Dziś odnawialne źródła energii są pozyskiwane przede wszystkim w następujący sposób:
- energia słoneczna – słońce to wciąż najpopularniejsze źródło energii wśród inwestorów. Energię pobieraną ze słońca możemy wykorzystywać na dwa sposoby – poprzez bezpośrednią produkcję ciepła przy pomocy kolektorów słonecznych, które używane są m.in. do ogrzewania wody użytkowej, a także poprzez produkcję prądu za pomocą paneli fotowoltaicznych, które z kolei można wykorzystywać na dowolne cele;
- energia wiatrowa – ten rodzaj energii jest wykorzystywany poprzez specjalne turbiny, które przekształcają energię kinetyczną w elektryczną. Dzisiejsze farmy wiatrowe budowane są na lądzie i wodzie, a sam mechanizm cieszy się coraz większą popularnością wśród inwestorów;
- energia wodna – ze względu na fakt, że siła przepływu wody jest ogromna, ten żywioł również może okazać się bardzo dobrym źródłem energii. Woda wykorzystywana jest m.in. w specjalnych systemach spiętrzeń, zaporach, turbinach oraz strumieniach, które generują energię kinetyczną i zamieniają ją na prąd. Często bazuje się także na elektrowniach pływowych, gdzie korzysta się z energii prądów i przepływów;
- energia biomasy – kluczem jest tu wykorzystanie różnego rodzaju substancji pochodzenia zwierzęcego lub roślinnego, które ulegają procesowi biodegradacji. Fermentacja biomasy prowadzi do wytworzenia tzw. biogazu, który następnie można wykorzystywać jako biopaliwo;
- energia geotermalna – jest to energia pozyskiwana z wnętrza ziemi i korzystająca z ciepła wody oraz skał znajdujących się w jej głębi. Chcąc pozyskać energię cieplną z wnętrza ziemi, konieczne jest zagłębienie się w niej nawet na kilka kilometrów, co tłumaczy fakt, dlaczego jest ona trudna w wykorzystaniu. Pozyskana tą metodą gorąca woda lub para wodna może być następnie przekształcana w prąd.
Jakie korzyści płyną z wykorzystywania odnawialnych źródeł energii?
Zdecydowanie najważniejszą zaletą odnawialnych źródeł energii (OZE) jest fakt, że są one dostępne za darmo, a ich pozyskiwanie nie generuje dużych kosztów. Wśród pozostałych aspektów należy wymienić:
- możliwość generowania nowych miejsc pracy, co przyczynia się do obniżenia bezrobocia, głównie na terenach rolniczych;
- szansę na zagospodarowanie nieużytków na produkcję rolną dla działu paliwowo-energetycznego;
- zmniejszenie niekorzystnego wpływu paliw kopalnych na stan powietrza;
- obniżenie ilości odpadów i zminimalizowanie efektu cieplarnianego;
- szansa na tworzenie warunków konkurencji pomiędzy producentami energii;
- bezawaryjność i bezobsługowość alternatywnych źródeł energii.
Sytuacja OZE w Polsce
Jak wynika z najnowszych danych, w czerwcu 2023 roku łączna moc zainstalowana wszystkich źródeł energii elektrycznej wyniosła w Polsce ponad 63 GW, w co wlicza się zarówno energetyka konwencjonalna, jak i OZE. Co ważne, aż 25,4 GW stanowią odnawialne źródła energii, co daje nam niemal 40% udział w miksie energetycznym. W przypadku odnawialnych źródeł energii jest to wzrost o około 5,1 GW w stosunku do analogicznego okresu w roku poprzednim.
Analizując strukturę mocy zainstalowanej OZE, widzimy, że od dłuższego czasu wciąż dominuje tu fotowoltaika. W czerwcu tego roku moc zainstalowana energii słonecznej wyniosła tu 14,3 GW, co daje nam ponad 56% udział na tle wszystkich mocy alternatywnych źródeł energii. Na drugim miejscu jest energia wiatrowa, gdzie moc zainstalowana to 8,8 GW (35% mocy OZE).