Żywotność paneli słonecznych to jeden z najgorętszych tematów, jeżeli chodzi o fotowoltaikę. W ostatnim czasie powstało wiele teorii na ten temat, jednak większość z nich ma niewiele wspólnego z rzeczywistością. Tak naprawdę odpowiedź na pytanie dotyczące żywotności paneli fotowoltaicznych nie jest prosta, ponieważ wciąż jest to stosunkowo nowa dziedzina, która stale się rozwija i oferuje coraz bardziej zaawansowane rozwiązania, które wpływają na efektywność pracy ogniw. Zobaczmy, jak to wygląda w rzeczywistości!
Jaka jest żywotność paneli fotowoltaicznych i jaką rolę odgrywa tu ich jakość?
Jak podkreślają producenci paneli słonecznych, ich moduły fotowoltaiczne są w stanie pracować nieprzerwanie nawet przez kilkadziesiąt lat. Zdaniem ekspertów taka żywotność może wynosić nawet 40 lat, czego przykładem jest m.in. szwajcarska elektrownia słoneczna, która jest uważana za najstarszy system fotowoltaiczny podłączony do sieci już w 1982 roku. Musimy jednak zaznaczyć, że już po 20 latach ponad połowa (59%) modułów odnotowała spadek efektywności na poziomie mniejszym niż 10%, a sprawność 35% modułów ograniczyła się o 10-20%. Co ciekawe, tylko 6% modułów ograniczyło swoją wydajność o ponad 80% w porównaniu do początkowej wartości nominalnej.
Co jest kluczem tak wysokiej efektywności paneli słonecznych? Oczywiście ich jakość wykonania. Nie da się ukryć, że wraz ze wzrostem popularności paneli PV coraz częściej mamy do czynienia ze sporymi różnicami pod względem jakości systemów. Zdecydowana część producentów oferuje jednak panele bardzo dobrej jakości, które objęte są 25-letnią gwarancją doskonałej wydajności ze strony producenta.
Nad tematem wydajności paneli fotowoltaicznych pochyliło się również Narodowe Laboratorium Energii Odnawialnych (NREL), które w 2012 roku przeprowadziło badania na niemal 2 000 panelach słonecznych. Zgodnie z ich obserwacjami i pomiarami, w momencie, gdy ogniwa przestawały pracować z pełną sprawnością (100%), coroczny spadek wydajności wynosił 0,8%. Dziś, po ponad 10 latach, wartość takiego współczynnika degradacji wynosi już tylko 0,5%, co potwierdza wieloletnią niezawodność paneli PV.
Co jeszcze wpływa na żywotność paneli słonecznych?
Jakość wykonania to zaledwie jeden z czynników wpływających na żywotność paneli fotowoltaicznych. Duże znaczenie mają pod tym względem czynniki atmosferyczne, np. gradobicie, śnieg, wichury, bardzo niskie lub ekstremalnie wysokie temperatury, a także zamarznięta woda. Dobra informacja jest taka, że klimat w Europie jest na tyle łagodny, że spadek wydajności paneli PV jest tu stosunkowo niewielki, ponieważ skrajne warunki pogodowe występują tu niezwykle rzadko.
Kolejna kwestia to technologia wykonania paneli fotowoltaicznych. Musimy pamiętać, by już w trakcie wybierania systemu, a już na pewno na etapie jego montażu, dokładnie sprawdzić panele, by móc wykluczyć ewentualne defekty produkcyjne. Warto podkreślić, że żywotność paneli PV może być mocno ograniczona z powodu pękniętej powierzchni lub wadliwej folii. Ważny pod tym względem jest także sam transport i montaż paneli, które mogą ulec wówczas uszkodzeniom.
Czy możemy wydłużyć żywotność paneli fotowoltaicznych?
Przyjęło się, że systemy fotowoltaiczne są praktycznie bezobsługowe i po montażu nie wymagają od nas praktycznie żadnych działań. Są od tego pewne wyjątki. Spory wpływ na wydajność paneli fotowoltaicznych ma bowiem ich właściwa konserwacja i przeprowadzenie regularnych przeglądów, najlepiej raz na 2-3 lata. Jeżeli chodzi o samą konserwację paneli, to dobrze jest co jakiś czas sprawdzać ich wydajność poprzez odczyt z falownika lub skorzystać ze specjalnej aplikacji zainstalowanej na smartphonie, która umożliwia sprawdzanie stanu paneli PV. Porównując aktualną sytuację z danymi historycznymi, będziemy w stanie sprawdzić, ile wynosi potencjalny spadek wydajności paneli słonecznych.
Ostatni temat to systematyczne czyszczenie ogniw słonecznych – głównie w lecie i w okresach suszy. Okazuje się, że zabrudzenia, takie jak np. liście, kurz czy też odchody ptaków, mogą przyczynić się do spadku wydajności paneli od kilku do nawet 30%.